CITES อนุสัญญาว่าด้วยการค้าระหว่างประเทศซึ่งชนิดสัตว์ป่าและพืชป่าใกล้สูญพันธุ์

อนุสัญญาว่าด้วยการค้าระหว่างประเทศซึ่งชนิดสัตว์ป่าและพืชป่าใกล้สูญพันธุ์ (The Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora) หรือที่รู้จักคุ้นเคยดีในตัวย่อว่า ไซเตส (CITES) ไทย มาลงนามรับรองอนุสัญญาในปี พ.ศ. 2518 และให้สัตยาบันในวันที่ 21 มกราคม พ.ศ. 2526 นับเป็นสมาชิกลำดับที่ 80 ปัจจุบัน
เป้าหมายของอนุสัญญาไซเตส คือ การอนุรักษ์ทรัพยากรสัตว์ป่าและพืชที่ใกล้จะสูญพันธุ์หรือถูกคุกคาม ทำให้ปริมาณร่อยหรอจนอาจเป็นเหตุให้สูญพันธุ์ วิธีการอนุรักษ์กระทำโดยการสร้างเครือข่ายทั่วโลกในการควบคุมการค้าระหว่างประเทศ (International Trade) ทั้งสัตว์ป่า พืชป่า และผลิตภัณฑ์ อนุสัญญาไซเตสไม่ควบคุมการค้าภายในประเทศสำหรับชนิดพันธุ์ท้องถิ่น (Native Species)

การค้าสัตว์ป่า พืชป่า และผลิตภัณฑ์ระหว่างประเทศ จะถูกควบคุมโดยระบบใบอนุญาต (Permit) ซึ่งสัตว์ป่าและพืชป่าที่อนุสัญญาควบคุมจะต้องมีใบอนุญาตในการนำเข้า (Import) ส่งออก (Export) นำผ่าน (Transit) และส่งกลับออกไป (Re-Export) โดยชนิดพันธุ์ของสัตว์ป่าและพืชป่าที่อนุสัญญาควบคุม จะระบุไว้ในบัญชีหมายเลข 1,2,3 (Appendix I,II,III) ของอนุสัญญา

ชนิดพันธุ์ในบัญชีหมายเลข 1 (Appendix I)
เป็นชนิดพันธุ์ของสัตว์ป่าและพืชป่าที่ห้ามค้าโดยเด็ดขาด เนื่องจากใกล้จะสูญพันธุ์ ยกเว้นเพื่อการศึกษา วิจัยหรือเพาะพันธุ์ ซึ่งต้องได้รับคำยินยอมจากประเทศที่จะนำเข้าเสียก่อน ประเทศส่งออกจึงจะออกใบอนุญาตส่งออกได้ ทั้งนี้ต้องคำนึงถึงความอยู่รอดของชนิดพันธุ์นั้น ๆ ด้วย ตัวอย่างของสัตว์ป่า ที่อยู่ในบัญชีนี้ได้แก่ ปลาตะพัด (Scleropages formosus) ปลายี่สก (Probarbus jullieni) เป็นต้น

ชนิดพันธุ์ในบัญชีหมายเลข 2 (Appendix II)
เป็นชนิดพันธุ์ของสัตว์ป่าและพืชป่าที่ยังไม่ถึงกับใกล้จะสูญพันธุ์ จึงยังอนุญาตให้ค้าได้ แต่ต้องมีการควบคุมไม่ให้เกิดความเสียหาย หรือลดปริมาณลงอย่างรวดเร็วจนใกล้จะสูญพันธุ์ โดยประเทศที่จะส่งออกต้องออกหนังสืออนุญาตให้ส่งออกและรับรองว่าการส่งออกหนังสืออนุญาตให้ส่งออกและรับรองว่าการส่งออกแต่ละครั้ง จะไม่กระทบกระเทือนต่อการดำรงอยู่ของชนิดพันธุ์นั้นในธรรมชาติ

ชนิดพันธุ์ในบัญชีหมายเลข 3 (Appendix III)
เป็นชนิดพันธุ์ที่ได้รับการคุ้มครองตามกฎหมายของประเทศใดประเทศหนึ่งแล้วขอความร่วมมือประเทศภาคีสมาชิกให้ช่วยดูแลการนำเข้า คือจะต้องมีหนังสือรับรองการส่งออก จากประเทศถิ่นกำเนิด

นกเหยี่ยวนกล่า ส่วนใหญ่ จัดอยู่ในบัญชีแนบท้ายหมายเลข 2 ของอนุสัญญา CITES เป็นชนิดพันธุ์ที่ที่ยังไม่ถึงกับใกล้จะสูญพันธุ์อนุญาตให้ทำการค้าได้ แต่ต้องมีการควบคุมไม่ให้เกิดความเสียหาย หรือลดจำนวนของชนิดพันธุ์นั้นอย่างรวดเร็ว โดยประเทศที่ส่งออกต้องออกหนังสืออนุญาตเพื่อการส่งออก และรับรองว่าการส่งออกแต่ละครั้งนั้นจะไม่ก่อให้เกิดความเสียหายต่อการดำรงชีวิตของชนิดพันธุ์นั้นในธรรมชาติ ตัวอย่างชนิดพันธุ์ได้แก่ นกแก้ว นิ่ม ชะมด พืชประเภท หม้อข้าวหม้อแกงลิง เป็นต้น

นกเค้า นกแสก และนกทึดทือทุกชนิดในอันดับ
(Order) Strigiformes ging Lorikeet Loriculus galgulus
นกแสก Barn Owl Tyto alba
นกแสกแดง Bay Oel Phodelus badius --
นกเค้าเหยี่ยว Brow Hawk-owl Ninox acutulata
นกเค้าหน้าผากขาว White-fronted Scops-owl Otus sagittatus
นกเค้าแดง Reddish Scops-owl Otus rufescens
นกเค้าภุเขา Mountain Scops-owl Otus spilocephalus
นกเค้าหูยาวเล็ก Common Scops-owl Otus scops
นกฮูก Collared Scops-owl Otus bakkamoena
นกเค้าแคระ Collared Owlet Glaucidium brodiei
นกเค้าโมง, นกเค้าแมว Asian Barred Owlet Glaucidium cuculoides
นกเค้าจุด spotted Owlet Athene brame

ลำดับที่ ชนิดสัตว์ป่า ชื่อสามัญ ชื่อวิทยาศาสตร์
นกเค้าป่าหลังจุด Spotted Wood-owl Strix seloputo
นกเค้าป่าสีน้ำตาล Brown Wood-owl Strix leptogrammica
นกเค้าแมวหูสั้น Short-eared Owl Asio flammeus
นกเค้าใหญ่พันธุ์เนปาล Spot-bellied Eagle-owl Bubo nipalensis
นกเค้าใหญ่พันธุ์สุมาตรา Barred Eagle-owl Bubo sumatranus
นกเค้าใหญ่สีคล้ำ Dusky Eagle-owl Bubo coromandus
นกทึดทือพันธุ์เหนือ Brown Fish-owl Ketupa zelonensis
นกทึดทือมลายู Buffy Fish-owl Ketupa keyupa

นกเหยี่ยว และนกอินทรีทุกชนิดในอันดับ
(Order) Falconiformes เหยี่ยวออสเปร Osprey Pandion haliaetus
เหยี่ยวขาว Black-shouldered Kite Elanus caeruleus
เหยี่ยวดำ Black Kite Milvus migrans
เหยี่ยวแดง Brahmmny Kite Haliastur indus
เหยี่ยวกิ้งก่าสีน้ำตาล Jerdon's Baza Aviceda jerdoni
เหยี่ยวกิ้งก่าสีดำ Black Baza Aviceda leuphotes
เหยี่ยวนกเขาหงอน Crested Goshawk Accipiter trivergatus
เหยี่ยวนกเขาท้องขาว Northern Goshawk Accipiter gentiris
เหยี่ยวนกกระจอกใหญ่ Northern Sparrowhawk Accipiter nisus
เหยี่ยวนกเขาพันธุ์จีน Chines Goshawk Accipiter soloensis
เหยี่ยวนกเขาชีครา Shikra Accipiter badius
เหยี่ยวนกกระจอกเล็ก Besra Accipiter virgatus
เหยี่ยวนกเขาพันธุ์จีน Japanese Sparrowhawk Accipiter gularis
เหยี่ยวผึ้ง Crested Honey-buzzard Pernis ptilorhynchus
เหยี่ยวทะเลไทย Common Buzzard Buteo buteo
เหยี่ยวปีกแดง Rufous-winged Buzzard Butastur liventer
เหยี่ยวหน้าเทา Grey-face Buzzard Butastur indicus
นกอินทรีหัวนวล Pallas's Fish-eagle Haliaeetus leucoryptus
นกออก White-bellied Sea-eagle Haliaeetus leucogaster
เหยี่ยวปลาใหญ่หัวเทา Grey-headed Fish-eagle Ichthyophaga ichthyaetus
เหยี่ยวปลาเล็กหัวเทา Lesser Fish-eagle Ichthyophaga humilis
เหยี่ยวนิ้วสั้น Short-toed Eagle Circaetus gallicus
เหยี่ยวรุ้ง Crested Serpent-eagle Spironis cheala
เหยี่ยวภูเขา Mountain Hawk-eagle Spizeatus nipalensis
เหยี่ยวต่างสี Changeable Hawk-eagle Spizeatus cirrhatus
เหยี่ยวท้องขาว Blyth's Hawk-eagle Spizeatus alboniger
เหยี่ยวหงอนสีน้ำตาลท้องขาว Walles's Hawk-eagle Spizeatus nanus
เหยี่ยวท้องแดง Rufous-bellied Eagle Hieraaetus kienerii
นกอินทรีแถบปีกแดง Bonelli's Eagle Hieraaetus fasciatus -
นกอินทรีเล็ก Booted Eagle Hieraaetus pennatus -
นกอินทรีดำ Black Eagle Ictinaetus malayensis
นกอินทรีปีกลาย Greater Spotted Eagle Aguila clanga
นกอินทรีสีน้ำตาล Tawny Eagle Aguila rapax
นกอินทรีหัวไหล่ขาว Imperial Eagle Aguila heliaca
พญาแร้ง Red-headed Vulture Torgos calvus
อีแร้งดำหิมาลัย Cinereous Vulture Aegypius monachus
อีแร้งสีน้ำตาล Long-billed Vulture Gyps indicus
อีแร้งเทาหลังขาว White-rumped Vulture Gyps bengalensis
เหยี่ยวทุ่ง Eastern Mash-harrier Circus aeruginosus
เหยี่ยวทุ่งแถบเหนือ Northern Harrier Circus cyaneus
เหยี่ยวด่างดำขาว Pied Harrier Circus melanoleucos
เหยี่ยวเล็กตะโพกขาว White-rumped Falcon Polinihierax insignis
เหยี่ยวแมลงปอขาแดง Collared Falconet Microhierax carulescens
เหยี่ยวแมลงปอขาดำ Black-thighed Falconet Microhierax fringillarius
เหยี่ยวเคสเตรล Eurasian Kestrel Falco tinnunculus
เหยี่ยวตีนแดง Amur Falcon Falco vespertinus
เหยี่ยวฮอบบี้ยุโรป Northern Hobby Falco subbuteo
เหยี่ยวฮอบบี้ Oriental Hobby Falco severus
เหยี่ยวค้างคาว Bat Hawk Mcheiramphus alcinus




ออกที่ไทย



เรื่องขอพืชก็ต้องได้การรับรอง Import / Export Endorsement
Department of Agriculture of Thailand.